برچسب: زیست شناسی

آشنایی با ژنتیک

ژنتیک مطالعه وراثت است. وراثت فرایندی بیولوژیکی است که در آن والدین ژن های خاصی را به فرزند یا فرزندان خود منتقل می‌کنند. هر کودکی از هر دو والدین بیولوژیکی خود ژن به ارث می برد و این ژن‌ها نیز به نوبه خود صفات خاصی را بیان می‌کنند. بعضي از اين صفات ممكن است ظاهری باشند مانند رنگ مو و چشم و رنگ پوست. از طرف دیگر برخی ژن ها ممکن است خطر برخی بیماری ها و اختلالات خاصی را نیز داشته باشند که می‌توانند از والدین به فرزندانشان منتقل شود.

در باب زمین شناسی

به قلم سارا همتی رتبه 1 کنکور تجربی سال 94

درس زمین شناسی، یکی از دروس پایه در رشته تحصیلی علوم تجربی است که در پایه یازدهم تدریس می‌شود و یکی از دروس موجود در کنکور سراسری است که بر رتبه کشوری داوطلبان رشته تجربی تاثیر بسزایی دارد. ضریب درس زمین شناسی در زیرگروه های مختلف رشته تجربی:

من واکسن کرونا زده ام!

در زیر خاطره‌ی یک داوطلب واکسن دانشگاه آکسفورد برای ویروس کرونا را می خوانید.

در اتاق انتظار بیمارستان نشسته‌ام و از نفس‌هایم شیشه‌های عینکم بخار گرفته‌اند. تا همین چند دقیقه پیش داشتم درخیابان‌های مرطوب می‌دویدم تا به قرارم برسم. دکترها و پرستارها را می‌بینم که از کنارم می‌گذرند تا سر کارشان بروند و خوب می‌دانم چندان سرحال به نظر نمی‌رسم. آخرین بار موقع تولد دخترم به بیمارستان سنت جورج در محله توتینگ واقع در جنوب لندن رفته بودم و این بار اوضاع خیلی فرق می‌کرد. از پشت ماسک صورتم، بوی مایع سفیدکننده‌ای که زمین را با آن پاک کرده‌اند، حس می‌کنم. روی صندلی کناری چسب زده‌‌اند تا کسی رویش ننشیند.

المپیاد زیست‌شناسی

المپیاد زیست‌شناسی چیست؟

المپیاد جهانی زیست شناسی (برای شرکت دانش‌آموزان ایرانی، با توجه به قوانین اعزام تیم‌های دانش‌آموزی) مختص دانش‌آموزان دبیرستانی است. اولین المپیاد جهانی زیست شناسی پس از المپیاد جهانی ریاضی در سال 1960 در کشور چک و تحت نظارت سازمان ملل آغاز و برگزار گردید و به تدریج گسترش یافت به صورتی که اکنون بیش از 70 کشور در المپیاد جهانی زیست شناسی شرکت می‌کنند. هر کشور عضو می‌تواند هر سال حداکثر ۴ دانش‌آموز را که در المپیادهای زیست‌شناسی کشوری بالاترین رتبه‌ راکسب نموده‌اند، اعزام نماید.

در باب زیست شناسی

به قلم سارا همتی رتبه 1 کنکور تجربی سال 94

زیست شناسی از مهم ترین دروس تخصصی در رشته تجربی است که در کنکور تجربی بالاترین ضریب را دارد به همین دلیل است که روش خواندن زیست شناسی بسیار مهم و دغدغه بسیاری از داوطلبان رشته تجربی است. درس زیست شناسی بیشترین تعداد سوالات را در بین دروس تجربی در کنکور سراسری به خود اختصاص داده است. داوطلبانی که علاقه مند به تحصیل در رشته های زیر گروه پزشکی در دانشگاه هستند باید بدانند که دستیابی ب این رشته ها به کسب درصد بالا در درس زیست شناسی وابسته است که این امر نیز مطالعه بسیار عمیق و مفهومی این درس را می طلبد.

سرنخی از چگونگی بزرگ شدن مغز انسان ها

نتایج این مطالعه که حدود 5 سال پیش در نشریه "پیشرفت های علمی" چاپ شده است نشان می دهد که  انسان ممکن است مغز بزرگ خود را تا حدی مدیون یک "اشتباه تایپی" و در حقیقت یک جهش در کد ژنتیکی خود باشد. این جهش همچنین در "عموزاده های" تکاملی ما، یعنی نئاندرتال ها و دنیسووان ها، نیز مشاهده شده است ولی در نزدیک ترین خویشاوند امروزی ما، یعنی شامپانزه ها، دیده نمی شود.

همزیستی با کرونا

شیوع کرونا بسیاری از جنبه های زندگی را به‌هم ریخته است. حالا همه باید بیشتر از گذشته نگران سامتی خود و اطرافیانمان باشیم و الگوی رفتاری جدیدی داشته باشیم. هر تغییری در زندگی یک استرس محسوب می‌شود و عجیب نیست که تحقیقات به عمل آمده در این مدت کوتاه نشان دهنده افزایش آسیب‌های روانی در جامعه است. هر چه سطح درگیری افراد با این بیماری مرموز بیشتر شود، میزان استرس نیز افزایش پیدا می‌کند. یکی از گروه‌هایی که بیشترین استرس را در این مدت تحمل می‌کنند، پزشکان، پرستاران و سایر کارکنان بخش سلامت هستند، قهرمانانی که این روزها از همه وجود خود فدای حفظ جان هموطنانشان کرده اند. استرس کارکنان بخش سلامت چندین برابر دیگران است، نگرانی از بیمار شدن، نگرانی از بیمار شدن اعضای خانواده، فشار شدید کاری ناشی از شیفت های زیاد، کمک به بیماران بدحال و در آستانه مرگ، مبهم بودن ماهیت بیماری کوئید 19، و از همه مهمتر دوری از اعضای خانواده. لازم است علاوه بر توجه به سلامت جسمانی این عزیزان، به سلامت روانی آنان توجه ویژه داشته باشیم.

چگونه کمپبل را قورت دهیم؟!

اول کمپبل را قورت بده!

این جمله تکراری با قورباغه شاید حس خوبی نداشته باشه اما تو المپیاد زیست کیه که بتونه اهمیت و اولویت کمپبل رو انکار کنه؟ خب! اینو که می‌دونستیم اما اینکه چطور کمپبل بخونیم که کارآمد تر واقع بشه سوال مهمیه. توضیحات کلی در این باره رو به صورت خلاصه می گیم و بعد با جزئیات بیشتری راجع بهش صحبت می کنیم.

(شاید) باهوش ترین فرد تاریخ، لئوناردو داوینچی

لئوناردو داوینچی یک هنرمند و مهندس دوره رنسانس بود ، به خاطر نقاشی هایی مانند "آخرین شام" و "مونا لیزا" و همچنین برای اختراعاتی مانند ماشین پرواز معروف بود.

 لئوناردو داوینچی چه کسی بود؟

لئوناردو داوینچی نقاش ، مجسمه ساز ، معمار ، مخترع ، مهندس نظامی و تجلی یک مرد واقعی رنسانس بود. داوینچی با ذهنی کنجکاو و عقل درخشان ، قوانین علم و طبیعت را مورد مطالعه قرار داد. نقاشی ها و سایر آثار وی طی قرن ها بر تعداد بی شماری از هنرمندان و مهندسان تأثیر گذاشته است.

آدامس 5700 ساله باستانی

دانشمندان دانمارکی توانستند ژنوم (کل ترکیب ژنتیکی) صاحب آدامس 5700 ساله را با استفاده از دی ان ای موجود در آن مشخص کنند. باستان شناسان این آدامس را در تالابی در جنوب دانمارک، محل صید ماهی در چند هزار سال پیش کشف کردند. آدامس از حرارت دادن پوست درخت توس به دست می آمده و جنس آن قطران درخت توس است. قطران توس از دوران پلیستوسن میانه -٧٦٠ تا ١٢٦ هزار سال پیش- به عنوان چسب استفاده می‌شده است.

"بوتسوانا"، سرمنشا انسان امروزی

طبق سخن برخی از دانشمندان، منطقه ای در جنوب رود زامبسی جایی است که جد همه انسان های امروزی به آن می رسد. این ناحیه زمانی یک دریاچه ی بزرگ داشت، اما اکنون شوره زار است و ممکن است ۲۰۰ هزار سال پیش زادگاه اجدادی ما بوده باشد. محققان گفته اند اجداد انسان تا وقتی که شرایط اقلیمی این محیط عوض نشده بود برای حدود ۷۰ هزار سال، در آنجا زندگی می کردند ولی با پیدا شدن مسیرهای سرسبز و حاصل خیز آن ها حرکت خود را آغاز کردند که راه را برای مهاجرت های آینده به سوی نواحی در خارج از آفریقا باز کرد.

راهب اتریشی، پدر علم ژنتیک، گرگور مندل

گرگور مندل راهب اتریشی بود که از طریق آزمایشات در باغچه خود اصول اساسی وراثت را کشف کرد. مشاهدات مندل به پایه و اساس ژنتیک مدرن و مطالعه وراثت تبدیل شد و او به طور گسترده پیشگام در زمینه ژنتیک محسوب می شود. گرگور مندل معروف به "پدر ژنتیک مدرن" در سال 1822 در اتریش متولد شد. مندل راهب، وراثت را از طریق آزمایشات در باغ صومعه خود کشف کرد. آزمایشات وی نشان داد كه وراثت برخی از صفات خاص در گیاهان نخود فرنگی از الگوهای خاص پیروی می كند، متعاقباً به پایه و اساس ژنتیك مدرن تبدیل شده و منجر به مطالعه وراثت می شود.

لوئی پاستور، مرد واکسیناسیون

لوئی پاستور (Louis Pasteur) متولد 27 دسامبر 1822 در دُل فرانسه، متوجه شد كه میكروب ها مسئول ترشح الكل هستند و به فرآیند پاستوریزاسیون رسید، جایی كه باكتری ها با گرم كردن نوشیدنی ها از بین می روند و سپس به آنها اجازه خنك شدن می دهند. کار او در تئوری جوانه زنی نیز باعث شد تا وی و تیمش واکسیناسیون هایی را برای بیماری جسم سیاه و هاری ایجاد کنند.

چرا تئوری داروین مهم است؟

چارلز داروین ایده بزرگی داشت،

فرانسیس کریک ، بیوفیزیکیست نوبل مدالیست!

فرانسیس کریک، بیوفیزیکیست، در سال 1916 در نورتهمپتون، انگلستان متولد شد. وی در طول جنگ جهانی دوم به پیشرفت مین های راداری و مغناطیسی کمک کرد. پس از جنگ، او تحقیق در مورد ساختار DNA شورای تحقیقات پزشکی دانشگاه کمبریج را در آزمایشگاه کاوندیش با جیمز دی واتسون آغاز کرد. وی در سال 1962 برای کار خود جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را به اشتراک دریافت کرد و تحقیقات خود را تا زمان مرگش در سال 2004 ادامه داد.

جیمز دی واتسون، نوبلیست 4.1 میلیون دلاری!

جیمز دی واتسون متولد 6 آوریل 1928، در شیکاگو، ایلینویز، به کشف ساختار دو مارپیچ DNA به همراه فرانسیس کریک پرداخت. واتسون جایزه نوبل 1962 را دریافت کرد و در زمینه تحقیقات سرطان و نقشه برداری از ژنوم انسانی به فعالیت خود ادامه داد. وی بعداً برای چندین اظهارنظر جنجالی در مورد موضوعات اعم از چاقی تا هوش مبتنی بر نژاد، مورد حمله قرار گرفت.

روزالیند فرانکلین، بانوی تاریك DNA

روزالیند فرانکلین نقش مهمی در کشف ساختار مارپیچ مضاعف DNA داشت، اما برخی می گویند که او یک معامله خام دریافت کرده است. زندگینامه Brenda Maddox او را بر اساس اشاره ای كه گاه برای دلگرمی فرانكلین توسط یكی از همكارانش انجام می شد، او را بانوی تاریك DNA نامید. متأسفانه، این انتصاب منفی تأثیر مثبت کشف او را تضعیف کرده است. در حقیقت، فرانکلین در سایه تاریخ علم قرار دارد، زیرا در حالی که کار او بر روی DNA برای کشف ساختار آن بسیار مهم بود، سهم وی در این کشف برجسته بسیار اندک بیان شد.

کدام حیوان وحشی بیماری کرونا را به انسان منتقل کرد؟

اجازه بدهید ابتدا به داستان احتمالی ورود ویروس کرونا به دنیای انسان‌ها آن نگاهی بیندازیم.

شاید خوب شد که دایناسورها منقرض شدند!

تصور کنید با برخورد یک سیارک ‌به زمین دایناسورها منقرض نشده بودند!

دستورالعمل ضدعفونی دفاتر کاری برای پیشگیری از گسترش ویروس کرونا

با توجه به این که ضدعفونی میزهای اداری و وسایل شخصی همکاران محترم ازمسایل مهم و زمان بر می باشد، پیشنهاد می کنم تمامی همکاران با استفاده از مواد ضد غفونی کننده مناسب (محلول ۵ در صد وایتکس یا دستمال مرطوب آنتی باکتریال و یا هر محلولی که قابلیت از بین بردن چربی را داشته باشد) شخصا اقدام به نظافت روزانه سطوح پر تماس داخل دفتری خود بفرمایند.

آشنایی با سلول

سلول (از کلمه لاتین cella ، به معنی "اتاق کوچک") واحد اساسی ساختاری، عملکردی و بیولوژیکی همه موجودات شناخته شده است. سلول کوچکترین واحد زندگی است. سلولها اغلب "بلوک‌های ساختمانی زندگی" نامیده می‌شوند.

آشنایی با زیست شناسی سلولی

زیست شناسی سلولی مطالعه ساختار و عملکرد سلول است و حول این مفهوم که سلول واحد اساسی زندگی است، می‌چرخد. تمرکز بر روی سلول امکان درک دقیق از بافت‌ها و ارگانیسم‌هایی که سلول‌ها آن‌ها را تشکیل می‌دهند، فراهم می‌کند. بعضی از ارگانیسم‌ها فقط یک سلول دارند و برخی دیگر از تعداد زیادی سلول تشکیل شده‌اند. به طور کلی، زیست شناسی سلولی بر ساختار و عملکرد یک سلول، از عمومی‌ترین خواص مشترک همه سلول‌ها تا عملکردهای منحصر به فرد و کاملاً پیچیده و به خصوص سلول‌های تخصصی متمرکز است.

رابرت هوک، مردی که سلول را کشف کرد.

رابرت هوك در سال 1635 در جزیره وایت در انگلستان متولد شد و در آكسفورد تحصیل كرد و دوران تحصیل خود را در انجمن سلطنتی و کالج گرشام گذراند. تحقیقات و آزمایش‌های او از نجوم تا زیست شناسی گرفته تا فیزیک گسترده بود. او به ویژه برای مشاهدات انجام شده در هنگام استفاده از میکروسکوپ و "قانون هوک" شناخته می‌شود. هوک در سال 1703 در لندن درگذشت.

خویشاوند دایناسورهای 'پارک ژوراسیک'

با تحقیق مجدد توسط پژوهشگران دانشگاه امپریال کالج لندن بر روی فسیل دایناسوری که از هفتاد سال پیش در محل موزه تاریخ طبیعی فرانسه وجود دارد، کشف شد که فسیل این دایناسور متعلق به گونه‌ی جدیدی از دایناسورها می‌باشد. براکیوسور که گونه‌ای از دایناسورهاست و در فیلم پارک ژوراسیک به نمایش درآمد، اکنون دارای یک خویشاوند قدیمی است که به انسان از نحوه‌ی تکامل بزرگترین موجوداتی که بر روی زمین زیسته‌اند سرنخ‌هایی می‌دهد.

دایناسورها و آتش‌فشان‌ها

مطالعه تازه ای حاکیست که یک دوره یک میلیون ساله در زمین که با فعالیت بسیار شدید آتشفشانی همراه بود به احتمال زیاد راه را برای ظهور دایناسورها هموار کرد. دانشمندان با تحلیل صخره‌های کهن آثار تصاعد فوران های عظیم آتشفشانی که حدود ۲۰۰ میلیون سال قبل روی داد را یافته اند. این شرایط می توانسته باعث بزرگترین انقراض انبوه شود که به دایناسورها امکان می داد غلبه کنند. نتایج این مطالعه در نشریه "پی ان ای اس" چاپ شده است.

آشنایی با بیوشیمی

بیوشیمی مطالعه واکنش‌های شیمیایی موجود در موجودات است. این علم ترکیبی از زیست شناسی و شیمی است. بیوشیمی در اوایل قرن بیستم به یک رشتۀ جداگانه تبدیل شد. بیوشیمیست‌ها، مولکول‌های نسبتاً بزرگی مانند پروتئین‌ها ، لیپیدها و کربوهیدرات ها را مورد مطالعه قرار می‌دهند که در متابولیسم و سایر فعالیت های سلولی از اهمیت برخوردار هستند. آن‌ها همچنین مولکول‌هایی مانند آنزیم ها و DNA را مطالعه می‌کنند.

آشنایی با تکامل

در زیست شناسی، تکامل تغییر ویژگی‌های یک گونه در طی چندین نسل است و به روند انتخاب طبیعی متکی است. تئوری تکامل مبتنی بر این عقیده است که همه گونه‌ها با هم مرتبط هستند و به تدریج با گذشت زمان تغییر می‌کنند. تکامل به وجود تغییر ژنتیکی وابسته است. در جمعیتی که بر خصوصیات ظاهری (فنوتیپ) یک ارگانیسم تأثیر می‌گذارد.برخی از این خصوصیات ممکن است یک مزیت را نسبت به سایر افراد داشته باشند که بتوانند پس از آن به فرزندان خود منتقل کنند.

آشنایی با سیستماتیک

سیستماتیک چیست؟

اگر می خواهید اتاق خواب خود را به کسی توصیف کنید، احتمالاً تک تک موارد را توصیف نمی کنید. که برای همیشه به طول خواهد انجامید. درعوض، احتمالاً همه این موارد را با دسته بندی وسایل به دسته‌هایی مانند کتاب، اسباب بازی، لباس، تصاویر و غیره ساده می کنید. تصور می‌کنید بدون استفاده از دسته‌هایی مانند اتومبیل، مردم، ساختمان‌ها و جاده‌ها سعی در توصیف یک شهر دارید.

آشنایی با گیاه شناسی

گیاه شناسی یکی از قدیمی ترین علوم طبیعی جهان است. در ابتدا گیاه شناسی شامل کلیه ارگانیسم های گیاهی مانند جلبک ، گلسنگ ، سرخس ، قارچ ، خزه همراه با گیاهان واقعی بود. بعداً مشاهده شد که باکتری ها ، جلبک ها و قارچ ها متعلق به یک فرمانروی متفاوت هستند.

گیاهان منبع اصلی زندگی روی زمین هستند. آن ها مواد غذایی، اکسیژن و انواع مواد اولیه را برای اهداف مختلف صنعتی و خانگی به ما ارائه می دهند. به همین دلیل است که انسان از زمان بسیار قدیم همیشه به گیاهان علاقه داشته است.

آشنایی با اکولوژی

اکولوژی شاخه ای از علوم و شامل علوم انسانی ، جمعیت ، اجتماع ، اکوسیستم و زیست کره است.  مطالعه ارگانیسم‌ها، محیط و نحوه تعامل موجودات با یکدیگر و با محیط است. همچنین اطلاعاتی در مورد فواید اکوسیستم‌ها و نحوه استفاده ما از منابع زمین به روش هایی که باعث می شود محیط برای نسل های آینده سالم باقی بماند ، ارائه می‌دهد.

آشنایی با فیزیولوژی

فیزیولوژی چیست؟

فیزیولوژی مطالعه‌ی عملکرد طبیعی موجودات زنده است. این علم یک بخش فرعی از زیست شناسی است که طیف وسیعی از موضوعات را شامل می‌شود که از جمله آن‌ها اندام‌ها، آناتومی، سلول‌ها، ترکیبات بیولوژیکی و نحوه‌ی تعامل همه‌ی آن‌ها برای ایجاد زندگی است. از نظریه‌های باستان گرفته تا تکنیک‌های آزمایشگاهی مولکولی، تحقیقات فیزیولوژیکی، درک ما از اجزای بدن، نحوه‌ی ارتباط آن‌ها و نحوۀ زنده نگه داشتن ما را شکل داده است.

چرا بعضی‌ها باهوش‌تر هستند؟

تعداد انسان‌هایی که به باهوشی انیشتین هستند انگشت شمار است و بر اساس مطالعات انجام شده ضریب هوشی در برخی مناطق زمین بالاتر از دیگر مناطق است، پدیده‌ای که دانشمندان دانشگاه نیومکزیکو برای توضیح آن فرضیه ای شگفت‌انگیز ارائه کرده‌اند.

دی‌ان‌ای و طول عمر انسان‌های کهن

دانشمندان طول عمر برخی از گونه های منقرض شده انسان کهن و حیوانات را با کمک دی‌ان‌ای کشف شده در بقایای آنها محاسبه کرده‌اند. براساس این تحقیقات "عموزادگان" تکاملی ما، نئاندرتال ها و دنیسووان ها، به سن ۳۸ سالگی می رسیدند.

جوایز عکاسی طنز حیات وحش؛ منتخبان سال ۲۰۱۹

اینها از جمله منتخبان مرحله نهایی "جوایز عکاسی طنز حیات وحش" هستند؛ با نگاهی به عکس‌ها در می‌یابید که شایستگی شرکت در رقابتی با چنین نامی را دارند. (خودم که عاشق اولیش شدم!)

هر روز چه تعداد حیوان به دنیا می‌آیند؟

کک‌ها، پستانداران، خزندگان، چرندگان و پرندگان؛ همه و همه تولید مثل می‌کنند، شاید عاشق نشوند، اما تولیدمثل می‌کنند؛ بنابراین آیا می‌توان برآورد کرد که چه تعداد حیوان روزانه به دنیا می‌‎آیند؟

تراژدی تایلند: فیل‌ها واقعا جانشان را فدای هم می‌کنند؟

مدتی پیش تایلند شاهد بزرگ‌ترین تراژدی در مورد فیل‌هایش بود؛ زمانی که ۱۱ حیوان جان خود را برای نجات دادن یک بچه فیل در رودخانه‌ای خروشان از دست دادند.

فیلی که 'دود می کند' کارشناسان را شگفت زده کرد

ویدئویی از یک فیل وحشی که خاکستر می دمد کارشناسان محیط زیست را شگفت زده کرده است.

کدام حیوانات باد شکم دارند؟

آیا می‌دانید سوسک‌ها هم باد شکم دارند؟

به تازگی دانیلا رابیوتی، یک جانورشناس بریتانیایی و نیک کاروزو، یک نویسنده آمریکایی کتابی درباره اینکه کدام حیوانات باد شکم دارند منتشر کرده‌اند.

شش نکته که در مورد خرگوش‌ها نمی‌دانید!

خرگوش‌ها جزو حیوانات خانگی محبوب در دنیا هستند. در بریتانیا بیش از یک میلیون خرگوش به عنوان حیوان خانگی زندگی می‌کنند. این مطلب در مورد حقایقی جالب از زندگی خرگوش‌ها است و همین‌طور عکس‌هایی بامزه از این حیوانات زیبا.

ده واقعیت عجیب در مورد تنبل‌ها

تنبل‌ها یکی از محبوب‌ترین پستانداران دنیا هستند و با اینکه ظاهرشان آشناست، اطلاع زیادی درباره آن‌ها نداریم. این مطلب در مورد ده واقعیت جالب در مورد تنبل‌ها است، برگرفته از تحقیق گسترده‌ دکتر ربکا کلیف.